Atlas Anatomii Klinicznej

Niedrożność jajowodów,ciąża pozamaciczna

Jajowody. Ciąża pozamaciczna. Niedrożność jajowodów.

Jajowody są to przewody odchodzące od górnego kąta macicy i dochodzące do jajnika. Zajdują się w miednicy mniejszej.

Jajowody mają długość od 10 do 12 centymetrów i należa do narządów parzystych.

Jajowody podzielone są na cztery odcinki – lejek jajowodu (znajdujący się najbardziej bocznie), bańka jajowodu, cieśń jajowodu, część maciczna jajowodu (znajdujaca się w ścianie macicy).

Lejek jajowodu zakończony jest strzępkami jajowodu, z których najłduższy nosi nazwe strzępka jajnikowego i dochodzi aż do powierzchni janika. Lejek jajowodu otacza ujście brzuszne jajowodu, które łączy jajowód z jamą otrzewnej. Lejek oraz bańka jajowodu posiadają dużą ruchomość w stosunku do cieśni i części macicznej jajowodu.

W bańce jajowodu dochodzi najczęściej do zapłodnienia.

Jajowód posiada własną krezkę, która utworzona jest przez blaszki górnej części więzadła szerokiego macicy. W krezce jajowodu biegną naczynia i nerwy zaopatrujące jajowód i jajnik.

Ściana jajowodu składa się z trzech warstw, od zewnątrz do wewnątrz wyróżniamy – błonę surowiczą, błonę mieśniową oraz błonę śluzową. Błona surowicza w obrębie lejka jajowodu, na strzępkach przechodzi w nabłonek migawkowy, natomiast na końcu macicznym błona surowicza jajowodu przechodzi w błonę surowiczą macicy. Błona mięśniowa składa się z dwóch warstw włókien, warstwa zewnętrza – podłużna i warstwa wewnętrzna – okrężna. Błona mięsniowa odgrywa znaczącą role w przesuwaniu się komórki jajowej do macicy. Błona śluzowa wytwarza charakterystyczne, licznie występujące fałdy jajowodowe o podłużnym przebiegu.

Unaczynienie jajowodu pochodzi od tętnic jajnikowej i macicznej, a krew żylna drenowana jest przez jednoimienne żyły. Nerwy pochodzą ze splotu maciczno-pochwowego oraz jajnikowego towarzyszących w przebiegu naczyniom. Główny odpływ chłonki prowadzi przez naczynia limfatyczne jajnika do węzłów chłonnych lędźwiowych.

Ciąża pozamaciczna.

Ciążą pozamaciczną nazywamy stan, w którym dochodzi do zagnieżdżenia zygoty poza macicą. Prawidłowy rozwój płodu poza jamą macicy jest niemożliwy, dlatego ciąża maciczna kończy się poronieniem i może stanowić zagrożenia życia dla matki. Ciąża pozamaciczna dotyczy przede wszystkim kobiet, które przechodziły choroby układu rozrodczego, stosowały antykoncepcje farmakologiczną oraz zabiegi w obrębie miednicy mniejszej.

W przypadku ciąży pozamacicznej do zagnieżdżenia dochodzi w obrębie jajowodu, jamy brzusznej i jajnika.

Ciąże pozamaciczną można poznać na podstawie trzech klasycznych objawów, to jest zatrzymanie miesiączki, nieregularne krwawienia z dróg rodnych po zatrzymaniu miesiączki oraz bóle brzucha i podbrzusza. Dodatkowo wykonuje się badanie USG w celu zlokalizowania płodu oraz badanie krwi w kierunku hormonów ciążowych do potwierdzenia wstępnej diagnozy.

Leczenie ciąży pozamacicznej opiera się na usunięciu nieprawidłowo zlokalizowanego płodu. Wykorzystuje się leczenie farmakologiczne ( leki wczesnoporonne) lub metody operacyjne.

Niedrożność jajowodów.

Niedrożność jajowodów jest wynikiem stanu zapalnego jajowodów, po którym pojawiają się zgrubienia ściany jajowodu i zrosty zmniejszające lub zamykające światło jajowodu. Uniemożliwia to dotarcie pleminkom do komórki jajowej i może być przyczyną niepłodności. Do najczęstszych przyczyn niedrożności jajowodów są infekcje bakeryjne i wirusowe, endometrioza, ciąża pozamaciczna oraz nowotwory. Rozpoznanie stawiane jest na podstawie histerosalpinografii. Leczenie niedrożności jajowodów polega na zabiegu chirurgiczym.

Piśmiennictwo :

1. Coy P, García-Vázquez FA, Visconti PE, Avilés M. Roles of the oviduct in mammalian fertilization. Reproduction. 2012 Dec;144(6):649-60.
2. Eddy CA, Pauerstein CJ. Anatomy and physiology of the fallopian tube. Clinical Obstetrics and Gynecology. 1980 Dec;23(4):1177-93.
3. Rana P, Kazmi I, Singh R, Afzal M, Al-Abbasi FA, Aseeri A, Singh R, Khan R, Anwar F. Ectopic pregnancy: a review. Archives of Gynecology and Obstetrics. 2013 Jun 21.
4. Dialani V, Levine D. Ectopic pregnancy: a review. Ultrasound Quarterly. 2004 Sep;20(3):105-17.
5. Carignan CS, Pati S. Tubal Occlusion Failures: Implications of the CREST Study on Reducing the Risk. Medscape Womens Health. 1997 Nov;2(11):1