Atlas Anatomii Klinicznej

Rak płuca

Płuca

Człowiek posiada parzyste płuca położone po prawej i lewej stronie ciała. Wyróżniamy więc płuco lewe i płuco prawe. Płuca znajdują się w obrębie klatki piersiowej. Płuca różnią się wielkością, płuco lewe jest mniejsze od płuca prawego co wynika z stosunków topograficznych względem położenia serca. Każde płuco posiada szczyt, podstawę, powierzchnię żebrową (boczną) oraz powierzchnię przyśrodkową z wnęką. Płuco prawe zbudowane jest z trzech płatów- górnego, środkowego i dolnego, natomiast płuco lewe składa się z płata górnego i płata dolnego. Płuca należą do narządów zrazikowych, to znaczy że zbudowane są ze zrazików. Następnie zraziki formują segmenty, z których wchodzą w skład płatów. Każde płuco posiada po 10 segmentów. Podział na płaty wynika z występowania szczelin dzielących powierzchnię płuca na poszczególne płaty. W płucu lewym wyróżniamy szczelinę skośną dzielącą płuco lewe na dwa płaty. W płucu prawym dodatkowo występuje szczelina pozioma dlatego otrzymujemy podział na trzy płaty. Płaty płuc mogą przemieszczać się względem siebie dzięki opłucnej płucnej, która pokrywa powierzchnię płuc i wnika również w wyżej wymienione szczeliny. Poprzez wnękę płuca do narządu dostają się i opuszczają struktury takie jak: oskrzela, tętnica płucna, żyły płucne górna i dolna, tętnice i żyły oskrzelowe, naczynia chłonne i spot nerwowy płucny. Struktury te wchodzą również w skład korzenia płuca. Oskrzela główne tuż przed wejściem do płuc rozdzielają się na oskrzela płatowe, które w obrębie narządu następnie rozgałęziają się na oskrzela podsegmentowe, oskrzeliki końcowe, oddechowe i pęcherzyki płucne. Tętnica płucna doprowadza krew czynnościową, ubogą w tlen, która w płucach zostaje utlenowana i odprowadzana jest przez żyły płucne. Krew odżywcza dla tego narządu dostarczana jest przez tętnice oskrzelowe i odbierana przez żyły oskrzelowe. Drenaż chłonki z płuc odbywa się poprzez kilka grup węzłów chłonnych. Należą do nich węzły chłonne oskrzelowo-płucne, tchawiczo-oskrzelowe górne i dolne oraz węzły tchawicze. Płuca posiadają są unerwione przez układ autonomiczny. Włókna przywspółczulne pochodzą od nerwu błędnego i jako gałęzie oskrzelowe przednie i tylne docierają wzdłuż oskrzeli do płuc. Część współczulna pochodzi ze zwoju szyjno-piersiowego oraz piersiowego odcinka pnia współczulnego

Rak płuc (rak oskrzela)

Rak płuc należy do najczęściej występujących nowotworów w Polsce i na świecie. Rak płuc wywodzi się z w większości przypadków z komórek nabłonkowych płuca lub oskrzela. Należy do grupy nowotworów złośliwych. Do głównych objawów należą: duszności, kaszel, bóle umiejscowione w klatce piersiowej, odksztuszanie wydzieliny z krwią. Rak płuc we wczesnych stadiach rozwija się praktycznie bezobjawowo, co często jest przyczyną późnego rozpoznania tego nowotworu. Diagnoza stawiana jest po badaniu histopatologicznym biopatu pobranego np. w czasie bronchoskopii. Ryzyko wystąpienia raka płuc jest ściśle związane z nałogiem nikotynowym. Wzrasta również dla „biernych palaczy”, osób narażonych na kontakt z radonem, azbestem, węglowodorami aromatycznymi i uwarunkowanych genetycznie. Rak płuc może być usunięty chirurgicznie. Jeśli ta możliwość zostaje wykluczona pacjent zostaje poddany chemioterapii lub radioterapii.

Guz Pancoasta

Guz Pancoasta jest odmianą raka płuc zlokalizowaną w szycie płuca. Etiologia i leczenie guza Pancoasta jest identyczna jak w przypadku raka płuc. Również diagnoza we wczesnych stadiach jest utrudniona ze względu na bezobjawowy początek rozwoju nowotworu. Guz Pancoasta ze względu na swoje szybko nacieka na okoliczne struktury. Należą do nich żebra, kręgi, splot ramienny, nerwy międzyżebrowe i zwoje współczulne. Naciekanie tych struktur wywołuje triadę objawów o podłożu neurologicznym charakterystyczną dla guza Pancoasta: ból umiejscowiony w klatce piersiowej, ból o charakterze promieniującym z kończyny górnej po stronie zlokalizowania guza oraz zespół Hornera. Diagnoza stawiana jest w oparciu o wyżej wymienioną triadę oraz badanie obrazowe klatki piersiowej i szyi (zdjęcie rentgenograficzne, tomografię komputerową, rezonans magnetyczny).

Referencje:

1. Martin R. Jadus, Josephine Natividad, Anthony Mai, Yi Ouyang, Nils Lambrecht, Sandor Szabo, Lisheng Ge, Neil Hoa and Maria G. Dacosta-Iyer. Lung Cancer: A Classic Example of Tumor Escape and Progression While Providing Opportunities for Immunological Intervention. Clinical and Developmental Immunology 2012; 2012: 160724.
2. Bolliger CT, Gückel C, Engel H, Stöhr S, Wyser CP, Schoetzau A, Habicht J, Solèr M, Tamm M, Perruchoud AP. Prediction of functional reserves after lung resection: comparison between quantitative computed tomography, scintigraphy, and anatomy. Respiration. 2002;69(6):482-9.
3. Ukil S, Reinhardt JM. Anatomy-guided lung lobe segmentation in X-ray CT images. Medical Imaging, IEEE Transactions on 2009 Feb;28(2):202-14.