Atlas Anatomii Klinicznej

Zapalenie wyrostka robaczkowego

Wyrostek robaczkowy[1,2,3]

Wyrostek robaczkowy jest to ślepo zakończona cewa o długości 8-10cm odchodząca od kątnicy na jej powierzchni tylno-przyśrodkowej (ryc.10). Podstawa wyrostka robaczkowego znajduję się w miejscu połączenia taśm biegnących na powierzchni kątnicy. Taśma przednia kończy się w miejscu odejścia wyrostka (co w czasie zabiegów chirurgicznych umożliwia łatwe zlokalizowanie tej struktury). Wyrostek robaczkowy umiejscawia się w prawym dole biodrowym, jednakże jego dokładna lokalizacja podlega dużym zmiennością. Wyróżnia się pięć ułożeń wyrostka do których należą : ułożenie zakątniczo-zaokrężnicze, ułożenie miednicze, ułożenie podkątnicze, ułożenie krętniczo-kątnicze (wyrostek ułożony od przodu od jelita krętego) oraz ułożenie krętniczo-kątnicze (wyrostek znajduje się za jelitem krętym). Najczęstsze spotykane ułożenie to ułożenie zakątniczo-zaokrężnicze i miedniczne. Wyrostek robaczkowy posiada własną krezkę, która pochodzi z krezki jelita krętego. W krezce wyrostka biegnie tętnica wyrostka robaczkowego stanowiące główne źródło doprowadzające krew. Dodatkowo wyrostek zaopatrywany jest przez gałązkę odchodzącą od tętnicy kątniczej (przedniej lub tylnej). Odpływ krwi żylnej z wyrostka zapewniony jest przez żyłę wyrostka robaczkowego uchodzącą do żyły kątniczej. W calu ustalenia położenia wyrostka robaczkowego używa się punktu McBurneya oraz punktu Lanza. Punkt McBurneya zlokalizowany jest między przednim górnym kolcem biodrowym a pępkiem (ok.1/3 tego odcinka), w punkcie tym rzutuje się miejsce odejścia wyrostka od kątnicy.Punkt McBurneya stanowi miejsce największej bolesności wczasie zapalenia wyrostka robaczkowego. Punkt Lanza znajduje się na lini łączącej kolce biodrowe przednie górne w 1/3 odległości między nimi po stronie prawej, wyznacza szczyt wyrostka robaczkowego.

Uchyłek Meckela

W odległości 50-100cm od zastawki krętniczo-kątniczej na powierzchni jelita krętego może występować uchyłek Meckela, który jest pozostałością przewodu pępkowo-jelitowego (żółtkowego) obecnego w życiu płodowym. Długość uchyłka jako wady w zanikaniu przewodu żółtkowego jest zmienna, w ¾ przypadków wynosi od 1cm do 5cm. Uchyłek Meckela może być ruchomy lub zrośnięty z powłokami brzusznymi, zdarza się również drożne połączenie pomiędzy tymi strukturami (dochodzi do wytworzenia przetoki). Uchyłek występuje jedynie u ok.2 % populacji, więc nie należy do częstych wad rozwojowych.

TK Kątnica ;odczyn zapalny ; przekrój czołowy

Zapalenie wyrostka robaczkowego[4,5,6]

Zapalenie wyrostka robaczkowego jest to ostre lub przewlekłe zapalenie wywołane przez zatrzymanie treści pokarmowej w wyrostku poprzez brak drożności tej struktury. Do innych przyczyn wywołujących zapalenie wyrostka robaczkowego należą pasożyty, infekcje bakteryjne lub zakażenia wirusowe, ucisk.

Objawy zapalenia wyrostka robaczkowego

Do najczęstszych objawów występujących przy zapaleniu wyrostka należą: silne bóle w okolicach prawego dołu biodrowego, brak łaknienia, nudności, wymioty, podwyższona temperatura ciała, zaparcia i zatrzymanie gazów w jelitach, brak łaknienia.

Diagnostyka zapalenia wyrostka robaczkowego

Zapalenie wyrostka można również stwierdzić przez uzyskanie dodatnich objawów Blumberga, Jaworskiego i Rovsinga. Dodatni objaw Blumberga występuje kiedy pacjent odczuwa nagły,ostry ból po szybkim cofnięciu ręki z wcześniej delitatnego, powolnego wpuklania powłok brzusznych w miejscu lokalizacji wyrostka robaczkowego. Objaw Jaworskiego bada się poprzez uniesienie w pozycji leżącej prawej kończyny dolnej, następnie badający naciska palcami miejsce na skórze brzucha rzutujące się na położenie wyrostka a pacjent opuszcza nogę, jeśli wraz z opuszczaniem kończyny dolnej pojawi się narastający ból objaw Jaworskiego uznaje się za dodatni. Badanie w kierunku dodatniego objawu Rovsinga dokonuje się oburącz układając jedną dłoń w okolicy lewego dołu biodrowego(prostopadle do okrężnicy zstępującej)a drugą wywiera nacisk na wcześniej przyłożoną dłoń przesuwając się w kierunku prawego dołu biodrowego. Objaw Rovsinga uznaje się za dodatni kiedy reakcja na tą czynność jest pojawienie się bólu odczuwalnego w prawym dole biodrowym. Diagnostyka przy zapaleniu wyrostka robaczkowego zakłada również wykonanie badania USG jamy brzusznej, badanie moczu, badanie krwi (występuje leukocytoza).

TK Wyrostek robaczkowy, zapalenie; przekrój poprzeczny

TK Wyrostek robaczkowy, zapalenie; przekrój poprzeczny

Referencje:

1. Faik Yaylak, Mustafa Cem Algin, Yesim Gungor, and Mehmet Korkmaz. Atresia of the appendix vermiformis: A rare case of developmental abnormality. World journal of gastroenterology. 2013 Jan 7;19(1):122-4
2. Denjalić A, Delić J, Delić-Custendil S, Muminagić S. Variations in position and place of formation of appendix vermiformis found in the course of open appendectomy. Medicinski arhiv 2009;63(2):100-1.
3. G. B. D. SCOTT. The primate caecum and appendix vermiformis: a comparative study. Journal of anatomy 1980 Oct;131(Pt 3):549-63.
4. Jarry J, Shekher M, Imperato M, Michel P. Appendicitis: When there is more than meets the eye. Clinical research in hepatology and gastroenterology. 2011 Nov;35(11):765-7.
5. David Humes, William Speake, and John Simpson. Appendicitis. Clinical evidence 2007 Jul 1;2007.
6. D'Souza Ba Mbbs Mrcs Eng N. Appendicitis. Clinical evidence 2011 Jan 7;2011