Atlas Anatomii Klinicznej

Uraz wielonarządowy. Pęknięta wątroba, śledziona.

Podstawy anatomiczne

Wątroba[1,2,3,4]

Wątroba jest największym gruczołem organizmu ludzkiego. Położona jest w prawym podżebrzu, nadbrzuszu i lewym podżebrzu (do linii stukowej lewej) pod przeponą. Wątroba jest narządem miąższowym, posiada dwie powierzchnie: trzewną i przeponową, które łączą się ze sobą na brzegu dolnym. Powierzchnia przeponowa jest wypukła, z wyjątkiem pola nagiego jest powleczona otrzewną. Cała wątroba powleczona jest torebką włóknistą .Wątroba dzieli się na płat prawy (większy), płat lewy (mniejszy) oraz znajdujące się na powierzchni trzewnej wątroby płaty-czworoboczny i ogoniasty. Na powierzchni trzewnej znajdują się 3 bruzdy układające się w kształt litery „H”. Bruzda strzałkowa lewa biegnąca od wcięcia więzadła obłego wątroby do żyły wątrobowej lewej stanowi jedno z pionowych ramion. Przedni odcinek tej bruzdy zajmuje więzadło obłe wątroby, dalej znajduje się więzadło żylne (pozostałość przewodu żylnego). Drugie pionowe ramię utworzone jest przez bruzdę strzałkową prawą, w skład której wchodzi dół pęcherzyka żółciowego oraz bruzda żyły głównej dolnej.

Ramię poprzeczne utworzone jest przez wrota wątroby, do których przyczepia się więzadło wątrobowo-dwunastnicze. Przez wrota wątroby narząd ten opuszcza przewód wątrobowy wspólny wraz z naczyniami chłonnymi, a wchodzi do niego tętnica wątrobowa właściwa, żyła wrotna oraz splot nerwowy. Krew to wątroby dostarczana jest właśnie przez tętnice wątrobową właściwą będącą gałęzią tętnicy wątrobowej wspólnej odchodzącej od pnia trzewnego. Tętnica wątrobowa właściwa we wnęce wątroby dzieli się na gałąź lewą i prawą. Tętnica wątrobowa właściwa dostarcza krew odżywczą do wątroby w odróżnieniu do żyły wrotnej, która transportuje krew czynnościową dla narządu. Z wątroby krew odbierana jest przez żyły wątrobowe uchodzące bezpośrednio do żyły głównej dolnej przed jej przejściem przez przeponę. Unerwienie wątroby pochodzi od gałązek nerwu błędnego oraz nerwów współczulnych pochodzących ze splotu trzewnego. Nerw przeponowy oddaje kilka gałązek do błony surowiczej wątroby.

TK Pourazowe pęknięcia wątroby; przekrój poprzeczny

Śledziona[5,6,7]

Śledziona znajduje się w jamie brzusznej w podżebrzu lewym, w części nie zajmowanej prze wątrobę. Narząd ten leży wewnątrzotrzewnowo (jest cała pokryta otrzewną z wyjątkiem wnęki) i posiada torebkę włóknistą. Śledziona posiada dwie powierzchnie: ścienną (przeponową) oraz trzewną i dwa brzegi-górny (przedni) oraz dolny (tylny). Powierzchnia trzewna przylega do nerki lewej, żołądka oraz zgięcia lewego okrężnicy

TK Pourazowe pęknięcie śledziony; przekrój poprzeczny

Śledziona łączy się z sąsiednimi narządami przez więzadła: więzadło żołądkowo-śledzionowe, więzadło śledzionowo-przeponowe, więzadło śledzionowo-nerkowe, więzadło śledzionowo-trzustkowe oraz więzadło śledzionowo-okrężnize. Dopływ krwi do narządu zapewniony jest przez tętnice śledzionową będącą największą gałęzią pnia trzewnego a odpływa żyła śledzionową (dopływ żyły wrotnej). Tętnica śledzionowa biegnie wzdłuż górnego brzegu trzustki, następnie krzyżuje dolny koniec lewej nerki i osiąga śledzionę przez jej wnękę.

TK Pourazowe pęknięcie śledziony; przekrój czołowy

Referencje:

1. Abdel-Misih SR, Bloomston M. Liver anatomy. The Surgical clinics of North America 2010 Aug;90(4):643-53
2. Lafortune M, Denys A, Sauvanet A, Schmidt S. Anatomy of the liver: what you need to know. Journal de radiologie. 2007 Jul-Aug;88(7-8 Pt 2):1020-35.
3. Lafortune M, Madore F, Patriquin H, Breton G. Segmental anatomy of the liver: a sonographic approach to the Couinaud nomenclature. Radiology. 1991 Nov;181(2):443-8.
4. Denys A, Chevallier P, Doenz F, Vilgrain V. Liver anatomy: CT and MRI. Journal de radiologie 2002 Feb;83(2 Pt 2):247-53.
5. Merran S, Karila-Cohen P, Servois V. CT anatomy of the normal spleen: variants and pitfalls. Journal de radiologie 2007 Apr;88(4):549-58.
6. Cesta MF. Normal structure, function, and histology of the spleen. Toxicologic Pathology. 2006;34(5):455-65.
7. Chadburn A. The spleen: anatomy and anatomical function. Seminars in hematolgy 2000 Jan;37(1 Suppl 1):13-21.