Atlas Anatomii Klinicznej

Rak nerki kosci przerzuty

Nerka. Rak nerki.

Nerki stanowią nadrzędny narząd wchodzący w skład układu wydalniczego człowieka. Nerki są narządami parzystymi znajdującymi się w obrębie jamy brzusznej i charakteryzują się kształtem przypominającym ziarno fasoli. Zlokalizowane są zewnątrzotrzewnowo i należą do największych narządów przestrzeni pozaotrzewnowej. Nerki leżą po obu stronach kręgosłupa na wysokości Th11-L3, przy czym nerka lewa może być położona nieco wyżej niż nerka prawa (różnica połowy trzonu kręgu).

Nerka posiada powierzchnię przednią i tylna, brzeg przyśrodkowy i brzeg boczny oraz biegun górny i dolny. Na biegunie górnym nerki znajduje się nadnercze a na brzegu przyśrodkowym wnęka nerki. Przez wnękę nerki do narządu dochodzi korzeń nerki. Korzeń nerki zawiera naczynia krwionośne i chłonne, włókna nerwowe oraz proksymalny odcinek moczowodu.

Nerka jest narządem miąższowym, w którym wyróżniamy korę oraz rdzeń. Kora nerki stanowi obwodową warstwę, w której dostrzegalne są ciałka nerkowe, stanowiące najważniejszy element kory nerki. Kora wnika w głąb rdzenia wytwarzając podłużne wpuklenia nazywane słupami nerkowymi. Słupy nerkowe stanowią przegrody między poszczególnymi piramidami nerkowymi, należącymi do rdzenia nerkowego, sięgając aż do ich wierzchołków.

Rdzeń nerkowy zlokalizowany jest dośrodkowo i występuje w postaci piramid nerkowych otoczonych korą nerkową. Podstawa piramidy skierowana jest na obwód a wierzchołek dochodzi w obręb zatoki nerkowej jako brodawka nerkowa. Na brodawce znajdują się liczne otwory brodawkowe tworzące pole sitowe, przez które mocz spływa do kielichów mniejszych znajdujących się w zatoce nerki. Kielichy mniejsze łączą się ze sobą wytwarzając od dwóch do trzech kielichów większych a te z kolei przechodzą w miedniczkę nerkową.

Nerkę otoczona jest przez torebkę włóknistą, która składa się z błony mięśniowej i błony włóknistej. Błona mięśniowa leży dośrodkowo a błona włóknista na obwodzie. Torebka włóknista pokrywa wyłącznie nerkę.

Nerka z nadnerczem objęte są wspólną torebką tłuszczową. Torebka tłuszczowa nerki otoczona jest przez powięź nerkową składającej się z dwóch blaszek. Blaszka przednia powięzi stanowi cześć otrzewnej lub pokrycie przylegających narządów, natomiast blaszka tylna oddzielona jest od tylnej ściany brzucha cienką warstwą tkanki łącznej.

Nerki sąsiadują z wieloma narządami co powoduje występowanie charakterystycznych wycisków. Na powierzchni przedniej nerki prawej znajduje się pole dla nadnercza, wątroby, dwunastnicy, okrężnicy i jelita czczego. Na powierzchni przedniej nerki lewej wyróżniamy pole nadnerczowe, żołądkowe, śledzionowe, trzustkowe, okrężnicze i jelitowe (dla jelita cienkiego). Powierzchnia tylna obu nerek jest podobna, odnajdziemy na niej wyciski żebra XI i XII, pole przeponowe, pole dla mięśnia lędźwiowego większego, mięśnia czworobocznego lędźwi oraz mięśnia poprzecznego brzucha.

Krew tętnicza do nerki doprowadzana jest przez tętnice nerkową będącą gałęzią aorty brzusznej. Tętnica nerkowa dzieli się we wnęce nerki na pojedyncze lub parzyste pnie biegnące przed i za miedniczką nerkową – gałęzie przedmiedniczkowe i zamiedniczkowe. Następnie gałęzie dzielą się na tętniczki międzypłatowe i wstępują w słupy nerkowe. Tętniczki międzypłatowe w okolicach podstawy piramidy przechodzą w tętniczki łukowate, które dają początek tętniczką międzyzrazikowym.

Z tętnic międzyzrazikowych początek biorą naczynia doprowadzające kłębuszka nerkowego. Naczynia odprowadzające wychodzące z kłębuszka dzielą się na drobne naczynia włosowate zaopatrujące kore. Od tętniczek międzyzrazikowych lub od naczyń doprowadzających odchodzą tętniczki Ludwiga, które wytwarzają anastomozy z siecią naczyń włosowatych pochodzących z naczyń odprowadzających.

Odpływ krwi żylnej rozpoczyna się od drobnych naczyń włosowatych kory i rdzenie, które zlewają się tworząc żyłki międzyzrazikowe oraz żyłki proste. Za pośrednictwem żył łukowatych żyłki międzyzrazikowe i żyłki proste stanowią dopływ żył międzypłatowych, które w obrębie zatoki nerki łączą się ze sobą i wytwarzają pojedynczą żyłę nerkową. Żyła nerkowa bezpośrednio dochodzi do żyły głównej dolnej.

Nerka posiada obfity splot naczyń chłonnych, które wytwarzają sieć podzieloną na część powierzchowną i część głęboką. Powierzchowna część leży pod torebką włóknistą, natomiast głęboka znajduje się w miąższu narządu.

Nerka otrzymuje unerwienie autonomiczne ze splotu nerkowego, którego włókna docierają do nerki drogą tętnicy nerkowej.

Rak nerki (rak nerkowokomórkowy)

Rak nerki jest nowotworem złośliwym wywodzącym się z nabłonka pochodzenia mezodermalnego. Do czynników zwiększających poziom ryzyka wystąpienia raka nerki należy palenie tytoniu, predyspozycje genetyczne, otyłość z nadciśnieniem oraz torbielowatość nerek. Rak nerki często przerzutuje do różnych części organizmu, do najczęstszych miejsc lokalizacji przerzutów nalezą płuca, kości, wątroba, druga nerka, nadnercze.

Diagnozę w przypadku raka nerki stawia się na podstawie wyników badań USG, CT, RMI, scyntygrafii, urografii, angiografii tętnic nerkowych, W przypadku raka nerek pierwszymi trzema klasycznymi objawami (triada Virchowa) są: guz wyczuwalny w okolicy lędźwiowej z towarzyszącym bólem oraz krwiomocz. Dodatkowo występują utrata masy ciała, gorączka, nadciśnienie tętnicze, obrzęk kończyn dolnych. Podstawowym sposobem leczenia raka nerek jest radykalna nefrektomia polegająca na usunięciu całej nerki z przylegającą torebką tłuszczową, nadnerczem oraz lokalnymi węzłami chłonnymi. Stosowana jest również farmakoterapia.

Piśmiennictwo

1. Zomorrodi A, Buhluli A, Fathi S. Anatomy of the collecting system of lower pole of the kidney in patients with a single renal stone: a comparative study with individuals with normal kidneys. Saudi Journal of Kidney Diseases and Transplantation. 2010 Jul;21(4):666-72.
2. el-Galley RE, Keane TE. Embryology, anatomy, and surgical applications of the kidney and ureter. The Surgical Clinics of North America. 2000 Feb;80(1):381-401, xiv.
3. Rumballe B, Georgas K, Wilkinson L, Little M. Molecular anatomy of the kidney: what have we learned from gene expression and functional genomics? Pediatric Nephrology. 2010 Jun;25(6):1005-16.
4. Catto JW, Alcaraz A, Bjartell AS, De Vere White R, Evans CP, Fussel S, Hamdy FC, Kallioniemi O, Mengual L, Schlomm T, Visakorpi T. MicroRNA in prostate, bladder, and kidney cancer: a systematic review. European Urology. 2011 May;59(5):671-81.
5. Liu J, Mittendorf T, von der Schulenburg JM. A structured review and guide through studies on health-related quality of life in kidney cancer, hepatocellular carcinoma, and leukemia. Cancer Investigation. 2010 Mar;28(3):312-22.
6. Al-Qudah HS, Rodriguez AR, Sexton WJ. Laparoscopic management of kidney cancer: updated review. Cancer Control. 2007 Jul;14(3):218-30.