Atlas Anatomii Klinicznej

Nerw strzałkowy. Uszkodzenie nerwu strzałkowego.

Nerw strzałkowy wspólny jest mniejszą końcową gałęzią nerwu kulszowego. Powstaje z włókien rdzeniowych segmentu L4-S2. Nerw strzałkowy wspólny rozpoczyna się w górnym kącie dołu podkolanowego.

Nerw strzałkowy biegnie bocznie i ku dołowi wzdłuż brzegu przyśrodkowego mięśnia dwugłowego uda. Dochodzi do tylnej powierzchni kości strzałkowej i owija się wokół jej szyjki. W tym odcinku nerw strzałkowy wspólny leży najbardziej powierzchownie, bezpośrednio na kości i dzieli się na swoje dwie gałęzie końcowe, nerw strzałkowy powierzchowny i nerw strzałkowy głęboki. Dodatkowo nerw strzałkowy wspólny oddaje gałęzie do stawu kolanowego i gałąź skórną – nerw skórny boczny łydki.

Nerw strzałkowy powierzchowny biegnie ku dołowi między mięśniem strzałkowym krótkim a mięśniem strzałkowym długim. Nerw strzałkowy powierzchowny jest przede wszystkim nerwem czuciowym. W dalszym swoim przebiegu dzieli się na dwie gałęzie końcowe – nerw skórny grzbietowy przyśrodkowy oraz nerw skórny grzbietowy pośredni. Nerw strzałkowy wspólny unerwia również mięsień strzałkowy krótki i długi.

Nerw strzałkowy głęboki jest przede wszystkim nerwem ruchowym. W górnym odcinku swojego przebiegu przylega do bocznej części szyjki strzałki. Przebija przegrodę międzymięśniową przednią i przechodzi do komory prostowników golenii. Biegnie ku dołowi, przyśrodkowo od mięśnia prostownika długiego palców, wzdłuż naczyń piszczelowych przednich. W dystalnej części golenii przechodzi pod troczkiem prostowników górnym, krzyżuje ścięgno mięśnia prostownika długiego palucha i przechodzi na grzbietową część stopy. Nerw strzałkowy głęboki zaopatruje ruchowo mięśnie przedniego przedziału goleni i mięśnie grzbietu stopy.

Porażenie nerwu strzałkowego

Porażenie nerwu strzałkowego dotyczy najczęściej górnego odcinka nerwu i współtowarzyszy urazom szyjki kości strzałkowej. Nerw strzałkowy jest najczęściej uszkadzanym nerwem kończyny dolnej.

Uszkodzenie nerwu strzałkowego uniemożliwia ruchy zgięcia grzbietowego stopy i palców oraz czynnego nawracania stopy (charakterystyczna stopa opadająca). Najbardziej widoczne jest to przy chodzeniu, występuje chód ptasi, czyli wysokie unoszenie kończyny w celu uniknięcia zaczepieniem opadniętą stopą o podłoże.

Uraz nerwu strzałkowego wywołuje zanik lub osłabienie czucia skóry przednio-bocznej powierzchni goleni oraz grzbietu stopy i palców.

Piśmiennictwo

1. Apaydin N, Basarir K, Loukas M, Tubbs RS, Uz A, Kinik H. Compartmental anatomy of the superficial fibular nerve with an emphasis on fascial release operations of the leg. Surgical and Radiologic Anatomy. 2008 Feb;30(1):47-52.
2. Browne JA, Morris MJ. Variant superficial fibular (peroneal) nerve anatomy in the middle third of the lateral leg. Clinical Anatomy. 2007 Nov;20(8):996-7.
3. de Alvarenga Yoshida R, Yoshida WB, Sardenberg T, Sobreira ML, Rollo HA, Moura R. Fibular nerve injury after small saphenous vein surgery. Annals of Vascular Surgery. 2012 Jul;26(5):729.e11-5.
4. Benchortane M, Collado H, Coudreuse JM, Desnuelle C, Viton JM, Delarque A. Chronic ankle instability and common fibular nerve injury. Joint Bone Spine. 2011 Mar;78(2):206-8