Atlas Anatomii Klinicznej

Wiotka klatka piersiowa (Flail chest)

Klatka piersiowa

Ściany klatki piersiowej składają się z komponentów kostnych i mięśniowych. W skład części kostnej wchodzą żebra, mostek i odcinek piersiowy kręgosłupa. Mostek podzielony jest na trzy części : rękojeść, trzon i wyrostek mieczykowaty. Na górnym brzegu rękojeści znajduje się wcięcie szyjne. Brzegi boczne wszystkich części mostka posiadają wcięcia dla połączenia z żebrami. Między rękojeścią a trzonem mostka występuje wyniosłość nazywana kątem Louisa. Następny komponent kostny, to łukowato wygięte żebra, które rozciągają się od kręgosłupa aż do mostka. Żebra występują w liczbie dwunastu par. Siedem pierwszych par żeber ma połączenie chrzęstne z mostkiem i nazywane są żebrami prawdziwymi. Para VIII, IX i X wytwarzają łuk żebrowy i łączą się z mostkiem wspólnie z żebrem VII. Żebra XI i XII nazywane są żebrami wolnymi, bo posiadają wyłącznie połączenie z kręgosłupem. Od przodu na klatce piersiowej widoczny jest mięsień piersiowy większy. Rozpoczyna się on na przyśrodkowej połowie obojczyka, po powierzchni przedniej mostka oraz pochewce mięśnia prostego brzucha. Przyczep końcowy znajduje się na grzebieniu guzka większego kości ramiennej. Mięsień piersiowy większy objęty jest przez dwie blaszki tworzące powięź piersiową. Pod mięśniem piersiowym większym schowany jest mięsień piersiowy mniejszy, który rozciąga się między II-III żebrem,a wyrostkiem kruczym łopatki. Boczna ściana klatki piersiowej chroniona jest przez mięsień zębaty przedni. Posiada on dziesięć zębów ( brzuśców), które odchodzą od powierzchni zewnętrznej dziewięciu górnych żeber. Mięsień zębaty przedni kończy się na brzegu przyśrodkowym łopatki. Między poszczególnymi żebrami znajdują się mięśnie głębokie klatki piersiowej, w skład których wchodzą mięśnie międzyżebrowe i mięsień poprzeczny klatki piersiowej. Mięśnie międzyżebrowe dzielą się na wewnętrzne, zewnętrzne i podżebrowe. Mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne mają początek na brzegu dolnym żebra położonego wyżej ( do wewnątrz od bruzdy żebra) a koniec na brzegu górnym żebra znajdującego się niżej. Włókna tych mięśni biegną dokręgosłupowo. Mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne zlokalizowane są od kąta żebra do jego przyczepu mostkowego. Powierzchnia wewnętrzna tych mięśni pokryta jest powięzią wewnątrzpiersiową. Mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne posiadają takie same przyczepy początkowe i końcowe jak mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne, z tą różnicą, że włókna rozpoczynają się od zewnątrz od bruzdy żebra. Włókna mięśni międzyżebrowych zewnętrznych biegną odkręgosłupowo ( domostkowo). Mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne umiejscowione są od guzków żeber aż do bocznego brzegu chrząstek żebrowych. Mięsnie podżebrowe znajdują się na powierzchni wewnętrznej dolnych żeber. Włókna tych mięśni biegną jak włókna mięśni międzyżebrowych wewnętrznych. Mięsień poprzeczny klatki piersiowej zlokalizowany jest od tyłu do mostka i chrząstek żebrowych. Przyczep początkowy tego mięśnia znajduje się na powierzchni tylnej wyrostka mieczykowatego i dolnej części mostka. Przyczep końcowy stanowi granica między częścią chrzęstną i kostną żeber II-VI.

Do powstanie flail chest dochodzi kiedy przynajmniej dwa lub więcej żeber ulegnie złamaniu w dwóch miejscach. Dochodzi wtedy do powstania „okienka” w klatce piersiowej, które wykonuje ruchy paradoksalne w czasie oddychania. Wywołuje to ból podczas pobierania i wypuszczania powietrza. Jeżeli istnieje podejrzenie flail chest należy obserwować ruchy żeber. Jeżeli fragment w czasie wdechu będzie wypychany na zewnątrz, a w czasie wydechu wciągany do środka istnieje duże prawdopodobieństwo, że u pacjenta wystąpiła ta jednostka chorobowa.

Referencje:

1. Desir A, Ghaye B. CT of blunt diaphragmatic rupture. Radiographics. 2012 Mar-Apr;32(2):477-98.
2. Matsevych OY. Blunt diaphragmatic rupture: four year's experience. Hernia. 2008 Feb;12(1):73-8. Epub 2007 Sep 22.
3. Beigi AA, Masoudpour H, Sehhat S, Khademi EF. Prognostic factors and outcome of traumatic diaphragmatic rupture. Turkish journal of trauma and emergency surgery 2010 May;16(3):215-9.
4. Mullan CP, Madan R, Trotman-Dickenson B, Qian X, Jacobson FL, Hunsaker A. Radiology of chest wall masses. American journal of roentgenology 2011 Sep;197(3):W460-70.
5. Laurent F, Lederlin M, Corneloup O, Latrabe V, Montaudon M. Chest CT: spectrum of normal findings. Journal de radiologie 2009 Nov;90(11 Pt 2):1776-88.
6. Vollmer I, Gayete A. Chest ultrasonography. Archivos de bronconeumologia 2010 Jan;46(1):27-34.
7. Davignon K, Kwo J, Bigatello LM. Pathophysiology and management of the flail chest. Minerva anestesiolgica 2004 Apr;70(4):193-9.
8. O'Connor JV, Adamski J. The diagnosis and treatment of non-cardiac thoracic trauma. Journal of the Royale Army Medical Corps. 2010 Mar;156(1):5-14.
9. Laghi F, Tobin MJ. Disorders of the respiratory muscles. American journal of respiratory and critical care medicine 2003 Jul 1;168(1):10-48.