Atlas Anatomii Klinicznej
Podstawy anatomiczne
Aorta[1,2,3]
Aorta jest największą tętnicą ludzkiego ciała. Odchodzi od lewej komory serca, zatacza łuk i kieruje się ku dołowi(ryc.21a i ryc.21b).
Ryc.21 Aorta- (od lewej)widok od przodu(a) i od tyłu(b)
W przebiegu aorty wyróżniamy część piersiową, kiedy aorta znajduje się w klatce piersiowej. Odcinek piersiowy zawiera część wstępującą aorty, łuk aorty oraz piersiową część aorty zstępującej. W tym konkretnym przypadku interesować nas będzie część brzuszna aorty zstępującej. W jamie brzusznej aorta ułożona jest wzdłuż kręgosłupa (ryc.22) poczynając od kręgu Th12 (przejście aorty przez przeponę)aż do kręgu L4 (podział aorty brzusznej na tętnice biodrowe wspólne).
Aorta brzuszna oddaje liczne gałęzie, które dzielimy na 3 grupy: gałęzie ścienne, gałęzie trzewne parzyste oraz gałęzie trzewne nieparzyste. Do pierwszej grupy zaliczamy: tętnice przeponowe dolne, tętnice lędźwiowe, tętnicę krzyżową pośrodkową. Grupa druga to: tętnice nadnerczowe środkowe, tętnice nerkowe, tętnice jądrowe (lub jajnikowe). Gałęzie trzewne nieparzyste, to pień trzewny, tętnica krezkowa górna i tętnica krezkowa dolna. Ważnym miejscem w topografii aorty jest miejsce odejścia tętnicy krezkowej górnej na poziomie kręgu L1. Tętnica ta zatacza łuk, nad biegnącą na powierzchni przedniej aorty, żyłą nerkową lewą i wraz z aortą może uciskać żyłę nerkową lewą.
Tętniak aorty brzusznej[4,5,6,7,8]
Tętniakiem aorty nazywamy powiększenie się średnicy aorty o ponad 50 % w stosunku do prawidłowego wymiaru. Tętniaki aorty spowodowane są najczęściej przez procesy miażdżycowe, nadciśnienie tętnicze, urazy mechaniczne. Tętniaki mogą dawać objawy lub też nie (tętniak bezobjawowy). Do najczęstszych objawów towarzyszących tętniakowi aorty brzusznej należy ból z okolicy lędźwiowo-krzyżowej, który może promieniować do krocza.
Ryc.25 Przekrój na poziomie…tętniak aorty brzusznej po implantacji stentgraftu
Zespół dziadka do orzechów (Nutcracker syndrome) [9,10,11]
Zespół dziadka do orzechów występuje w sytuacji, w której lewa żyła nerkowa poprzez swoje położenie między tętnicą krezkową górną i aortą zostaje uciśnięta przez te dwa naczynia tętnicze. Powoduje to zastój krwi w nerce. Objawami tego stanu jest: krwiomocz, białkomocz, bóle brzucha, nudności, wymioty, osłabienie, żylaki odbytu, u mężczyzn żylaki powrózka nasiennego. Jedynym sposobem leczenia jest interwencja chirurgiczna.
Referencje:
1. Shendrik IuG. X-ray anatomy of the abdominal aorta and its branches according to angiographic findings in living subjects. ARKHIV ANATOMII, GISTOLOGII I EMBRIOLOGII 1975 Dec;69(12):42-7.
2. Ammar Mohammed Ali Mohammed, Rami Gusm Elseed Abdalrasol, Khatim Alamin Abdalhai, and Mohamed Gommaa Hamad. Accessory renal vessels. Acta Informatica Medica 2012 Sep;20(3):196-7.
3. Irving Feller and Russell T. Woodburne. Surgical Anatomy of Abdominal Aorta. Annals of Surgery 1961 December; 154(Suppl 6): 239–252.
4. Shrey K. Thawait, Aylin Akay, Ronen H. Jhirad, Nayef El-Daher. Group B streptococcus mycotic aneurysm of the abdominal aorta: report of a case and review of the literature. The Yale journal of biology and medicine 2012 Mar;85(1):97-104.
5. Hakan Posacioglu, Fatih Islamoglu, Anil Z. Apaydin, Nur Ozturk, Emrah Oguz. Rupture of a nonaneurysmal abdominal aorta due to spondylitis. Texas Heart Institute journal 2009;36(1):65-8.
6. J Lassonde and F Laurendeau. Blunt injury of the abdominal aorta. Annals of Surgery 1981 Dec;194(6):745-8.
7. F A Reichle, R R Tyson, L A Soloff, E V Lautsch, and G P Rosemond. Salmonellosis and aneurysm of the distal abdominal aorta: case report with a review. Annals of Surgery 1970 Feb;171(2):219-28.
8. W. Schürch, F. H. Messerli, J. Genest, R. Lefebvre, P. Roy, P. Carter, and J. M. Rojo-Ortega. Arterial hypertension and neurofibromatosis: renal artery stenosis and coarctation of abdominal aorta. Canadian Medical Association journal 1975 Nov 8;113(9):879-85.
9. Venkatachalam S, Bumpus K, Kapadia SR, Gray B, Lyden S, Shishehbor MH. The nutcracker syndrome. Ann Vasc Surg. 2011 Nov;25(8):1154-64. doi: 10.1016/j.avsg.2011.01.002. Epub 2011 Mar 25.
10. Kurklinsky AK, Rooke TW. Nutcracker phenomenon and nutcracker syndrome. Mayo Clin Proc. 2010 Jun;85(6):552-9. doi: 10.4065/mcp.2009.0586.
11. Chen YM, Wang IK, Ng KK, Huang CC. Nutcracker syndrome: an overlooked cause of hematuria. Chang Gung Med J. 2002 Oct;25(10):700-5.
© Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Opracowanie strony
